Ed-Deir II

Z zewnątrz Ed-Deir przypomina Skarbiec Faraona i Grobowiec Koryncki, głównie przez usytuowanie tolosu pomiędzy łamanymi przyczółkami i wieńczącą całość urnę. Podstawowa różnica to przede wszystkim całkowity brak dekoracji figuralnej Monasteru.

Górne piętro fasady Ed-Deir
Górne piętro fasady Ed-Deir
Jedna z nisz w fasadzie Ed-Deir
Jedna z nisz w fasadzie Ed-Deir

Niektórzy badacze uważają, że figury znajdowały się w pięciu niszach wykutych w fasadzie budowli. Nie wiadomo jednak, czy były to postacie ludzkie, czy może, co bardziej prawdopodobne, nabatejskie kamienne betyle symbolizujące bóstwa. Kolejna różnica pomiędzy Ed-Deir i Skarbcem to brak wolno stojących kolumn portyku. Nasuwa się pytanie: dlaczego? Odpowiedź znajdziemy uważnie przyglądając się skalnemu dziedzińcowi przed Monasterem. Po jego bokach zauważyć można pozostałości baz, na których stały kolumny tworzące portyki od strony północnej i południowej. Zapewne w tym przypadku wzorowano się na rozwiązaniu znanym z Grobowca Urny.

Dziedziniec przed fasadą Ed-Deir
Dziedziniec przed fasadą Ed-Deir
Nisza na wprost wejścia we wnętrzu Ed-Deir
Nisza na wprost wejścia we wnętrzu Ed-Deir

Wnętrze Ed-Deir to pojedyncza prostokątna sala (o wymiarach 11,25 × 12,1 m) z dwiema niewysokimi ławami (biclinium) po bokach oraz wykutą w tylnej ścianie niszą podniesioną o ok. 1 m w stosunku do podłogi, do której prowadzą dwa rzędy schodków po jej bokach. W tej niszy prawdopodobnie również stawiano kamienne betyle. Znajdujące się w niszy wyryte krzyże mogą sugerować wykorzystywanie budowli w późniejszych czasach bizantyjskich jako kaplicy. Zapewne stąd wzięła się współczesna nazwa Monaster.

Ed-Deir
Ed-Deir
Fragment fasady Ed-Deir
Fragment fasady Ed-Deir

Na jedno wszakże pytanie nie jesteśmy w stanie obecnie odpowiedzieć. Czy Ed-Deir był jak inne tego typu fasady grobowcem? Większość badaczy sądzi obecnie, że była to tylko świątynia poświęcona jednemu z pierwszych nabatejskich władców, być może Obodasowi I, którego pochowano w Obodzie, a tutaj oddawano by mu jedynie pośmiertną cześć jako bogu, ku czci którego odbywały się w pojedynczym biklinium rytualne uczty. Wskazywać na to może odkryta inskrypcja z wezwaniem do boga Obodasa. Być może Ed-Deir pełnił rolę cenotafu – miejsca naśladującego grobowiec, lecz pozbawionego pochówku. Tylko dlaczego ta świątynia-cenotaf powstała tak późno – Ed-Deir datowany jest na koniec I w. n.e., podczas gdy Obodas I zmarł jakieś 150–200 lat wcześniej? Same zagadki.

Dodaj komentarz

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.